Πολύποδες χοληδόχου κύστης. Πόσο επικίνδυνοι είναι;
Οι πολύποδες της χοληδόχου κύστης είναι υπερπλασίες ή εναποθέσεις κρυστάλλων χοληστερίνης και άλλων λιπιδίων στο εσωτερικό τοίχωμα της χοληδόχου κύστης. Υπολογίζεται ότι το 4-7% των ενηλίκων θα αναπτύξει πολύποδες στη χοληδόχο κύστη και το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών θα το ανακαλύψει σε τυχαίο έλεγχο. Δεν είναι σπάνιες όμως οι περιπτώσεις που εμφανίζονται συμπτώματα και που χρειάζεται λεπτομερής έλεγχος και εξέταση.
Δεν είναι σαφή τα αίτια που προκαλούν την εμφάνιση πολυπόδων ούτε είναι αποδεδειγμένη κάποια κληρονομική προδιάθεση, φαίνεται όμως ότι η εμφάνισή τους σχετίζεται με κάποια δυσλειτουργία στο μεταβολισμό των λιπιδίων ή ως απάντηση σε χρόνιες ή υποτροπιάζουσες φλεγμονές.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι πολύποδες αυτοί είναι καλοήθεις, ενώ σε ένα ποσοστό περίπου 5% μπορεί να εξαλλαγούν σε αδενοκαρκίνωμα της χοληδόχου κύστης. Παρόλο που η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου της χοληδόχου κύστης είναι μικρή, μεγαλύτερο κίνδυνο αντιμετωπίζουν τα άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών, οι πολύποδες με μέγεθος άνω του 1 εκατοστού, οι πολλαπλοί πολύποδες, η απότομη αύξηση του μεγέθους τους, η ύπαρξη άλλων συνοδών νοσημάτων (π.χ. σκληρυντική χολαγγειίτιδα) και περιπτώσεις ανοσοκατεσταλμένων ασθενών.
Τα είδη πολυπόδων που συναντάμε είναι:
- Οι χοληστερινικοί ή ψευδοπολύποδες που σχηματίζονται από συσσώρευση χοληστερίνης και άλλων λιπιδίων
- Οι φλεγμονώδεις που είναι αποτέλεσμα τοπικής φλεγμονής
- Η αδενομυοματώδεις που είναι κυστικοί και καλοήθεις
- Τα αδενώματα που είναι δυνητικά κακοήθη (περίπου 5%)
- Οι κακοήθεις που είναι αδενοκαρκινώματα
Συνήθως η διάγνωση των πολυπόδων προκύπτει σε τυχαίο έλεγχο με υπερηχογράφημα κοιλίας και αυτό γιατί σπάνια προκαλούν συμπτώματα. Συχνά όμως συνυπάρχουν με λίθους που με τη σειρά τους μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως δυσπεψία, ανορεξία, πόνο στη δεξιά άνω περιοχή της κοιλιάς, ναυτία και τάση προς έμετο, πυρετό και ίκτερο. Δεν υπάρχει καμία κλινική ή απεικονιστική εξέταση που να μπορεί να διακρίνει αν ένας πολύποδας είναι «πιο επικίνδυνος» να γίνει καρκίνος, ακόμη και με σύγχρονες μεθόδους αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας. Για αυτό και κάθε ασθενής πρέπει να εξετάζεται και να ενημερώνεται εξατομικευμένα.
Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου χοληδόχου κύστης αποτελούν:
- Ηλικία > 50 ετών
- Η πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα
- Οι άμισχοι (επίπεδοι) πολύποδες με εστιακή πάχυνση του τοιχώματος της κύστης
Οι Ευρωπαϊκοί επιστημονικοί οργανισμοί (ESGAR, EAES, EFISDS, ESGE) έχουν ορίσει οδηγίες για την αντιμετώπιση των πολυπόδων της χοληδόχου κύστης {Eur Radiol. 2017; 27(9): 3856–3866} , όπως αυτές φαίνονται στο παρακάτω διάγραμμα.
Συμπερασματικά μπορούμε να καταλήξουμε στα εξής:
- Η παρακολούθηση και η θεραπεία των πολυπόδων της χοληδόχου κύστης είναι ένα αντικείμενο συνεχούς μελέτης και οι επιστημονικές οδηγίες μεταβάλλονται συνεχώς
- Πολύποδες με μέγεθος > 20 χιλιοστά θεωρούνται πολύ επικίνδυνοι για ανάπτυξη καρκίνου και το χειρουργείο ΠΡΕΠΕΙ να γίνει ΑΜΕΣΑ
- Πολύποδες με μέγεθος > 10 χιλιοστά ΠΡΕΠΕΙ να αντιμετωπίζονται με χειρουργείο λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής
- Πολύποδες με μέγεθος < 10 χιλιοστά που αυξάνονται σε μέγεθος ή σε αριθμό συστήνεται να αντιμετωπιστούν με χειρουργείο λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής
- Για πολύποδες με μέγεθος < 6 χιλιοστά η θεραπεία εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά του πολύποδα αλλά και τις ιδιαιτερότητες του ίδιου του ασθενή
- Συχνά οι πολύποδες συνυπάρχουν με λίθους της χοληδόχου κύστης που να προκαλούν συμπτώματα. Η θεραπεία είναι χειρουργική
Η χειρουργική επέμβαση εκλογής για τη θεραπεία της πολυποδίασης χοληδόχου κύστης είναι η λαπαροσκοπική ή ρομποτική χολοκυστεκτομή.
Η επέμβαση πραγματοποιείται μέσω τριών ή τεσσάρων μικρών οπών στην κοιλιά, είναι σύντομη και ο ασθενής εξέρχεται το ίδιο απόγευμα. Επιστρέφει στην εργασία και την καθημερινότητά του άμεσα και έχει ελάχιστο ή καθόλου μετεγχειρητικό πόνο.
